نشست رسانه‌ای چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران روز جمعه ۲۰ مهرماه با حضور بهروز شعیبی، دبیر جشنواره و علی افشار روابط عمومی جشنواره در کوشک باغ هنر برگزار شد. در ابتدای این نشست، بعد از تلاوت قرآن و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران اعضای هیئت انتخاب و داوران بخش‌های مختلف جشنواره برای نخستین‌بار معرفی شدند.
شعیبی در آغاز سخنان خود گفت:آنونس جشنواره را روح‌الله موحدی ساخته و موسیقی بخش‌های مختلف جشنواره را مسعود سخاوت دوست آهنگسازی کرده است. امرالله فرهادی نیز مدیریت هنری این رویداد را برعهده دارد.
وی افزود: ۵۷ اثر وارد بخش داستانی مسابقه شدند، ۲۰ اثر در بخش انیمیشن، ۲۰ فیلم تجربی، ۲۱ مستند و ۳۵ فیلم در بخش اقتباسی حضور دارند. در بخش مسابقه عکس نیز ۵۳ اثر پذیرفته شده است. در بخش بین‌الملل ۹۴ اثر از ۵۵ کشور حضور دارند. نشست‌های تخصصی نیز به‌عنوان برنامه‌های جنبی جشنواره برگزار می‌شود؛ دو سانس ابتدایی هر روز مختص فیلم‌سازی است و دو سانس پایانی به مباحث بینارشته‌ای اختصاص دارد.
نمایش آثار قدیمی و برنامه‌های جنبی
دبیر جشنواره در ادامه گفت:دوستان فیلمخانه ملی امسال تعامل خوبی با ما داشتند و قرار است نسخه‌های اصلاح رنگ شده فیلم‌های کوتاه از دهه ۳۰ به بعد نمایش داده شود. همچنین با همکاری گروه سوینا، اکران ویژه نابینایان خواهیم داشت. فیلم‌های برگزیده پویش وطن به روایت من نیز در جشنواره به نمایش درمی‌آیند.
شعیبی افزود: برخی آثار مستند کیفیت بالایی داشتند اما در باکس مربوطه جا نمی‌شدند؛ به همین دلیل بخش مقاومت اضافه شد تا این آثار نیز دیده شوند. با کمک معاونت زنان ریاست‌جمهوری نمایشگاه عکس برگزار خواهد شد. امسال تعامل با هنرستان‌ها آغاز شده و در کنار بخش استعداد نو، کارگاهی با حضور هنرجویان سینمایی برگزار می‌شود. همچنین در فواصل زمانی، موسیقی محیطی اجرا خواهد شد.
جایزه مردمی و کیفیت آثار
دبیر جشنواره درباره جایزه مردمی گفت: طبق سال‌های قبل آرا جمع‌آوری می‌شود با مدیریت سعید نجاتی و گروهی که تجربه این کار را داشتند، جایزه بهترین فیلم از نگاه مردم اهدا خواهد شد.
بخش بین‌الملل و تأییدیه اسکار
شعیبی درباره بخش بین‌الملل گفت: یکی از ویژگی‌های مهم جشنواره فیلم کوتاه تهران، مورد تأیید اسکار بودن آن است. امسال نیز با حجم بالای آثار مواجه بودیم و کشورهای چین، اسپانیا، هند و ایالات متحده بیشترین آثار را ارسال کردند.
خط قرمزهای جشنواره امسال چیست؟
در بخش پرسش و پاسخ شعیبی در پاسخ به خبرنگار شهر تی وی در مورد اینکه در ادوار گذشته، موضوعاتی مانند کودک‌کشی و همجنس‌گرایی از خطوط قرمز جشنواره بوده‌اند. در این دوره، چه موضوعاتی خطوط قرمز جشنواره محسوب می‌شوند گفت: من معتقدم هر موضوعی می‌تواند در ساختاری متفاوت و درست بیان شود و مشکل‌ساز هم نباشد. جشنواره ما به‌جای تعیین ممنوعیت، به دنبال حفظ شأن سینما و کرامت انسانی است. در نتیجه، خط قرمز ما نه محتوا، بلکه نحوه بیان و کیفیت اثر است. اگر اثری نگاهی سطحی یا تبلیغی داشته باشد، طبیعتاً در بخش مسابقه جایی ندارد.
او تأکید کرد: امسال هدف ما تعامل با فیلم‌سازان و توجه به کیفیت است. هر اثری که از نظر ساختار درست باشد و نگاه انسانی داشته باشد، بدون پیش‌داوری بررسی می‌شود.
همکاری ایسفا در این دوره چگونه است؟
شعیبی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار شهر تی وی درباره نحوه همکاری جشنواره با انجمن صنفی فیلم کوتاه ایران (ایسفا) که در سال های گذاشته حضور داشتند و مدال ایسفا را به فیلم برگزیده خود می‌دادند گفت:
از دوستان ایسفا دعوت کردیم امسال نیز کنار ما باشند و مدال ایسفا را اهدا کنند. آن‌ها قرار است این پیشنهاد را بررسی کنند و امیدوارم دعوت ما را بپذیرند. ایسفا همیشه بخشی از بدنه فعال فیلم کوتاه بوده و ما ارزش زیادی برای این تعامل قائل هستیم.
او افزود:هدف ما ایجاد هم‌افزایی میان نهادهای فعال فیلم کوتاه، از جمله انجمن سینمای جوان، ایسفا و گروه‌های مستقل است تا بتوانیم در کنار هم رشد کنیم.
شعیبی در ادامه درباره سیاست‌گذاری در انتخاب آثار گفت: در بخش بین‌الملل دو رویکرد داریم؛ یکی مرور جشنواره‌ها و دیگری بخش مسابقه. در مرور جشنواره‌ها، مدیران هنری چهار دوره گذشته دعوت شده‌اند تا آثاری از برگزیدگان خود را نمایش دهند. در بخش مسابقه، اولویت ما کیفیت است. هر فیلمی که فاقد استاندارد لازم باشد، حتی اگر از ایران باشد، پذیرفته نمی‌شود.
او در پاسخ به پرسشی درباره محدودیت سیاسی و اجتماعی در انتخاب آثار گفت: خوشبختانه فیلم‌سازان بسیار دقیق و درست کار کرده‌اند و مشکلی نداشتیم. تلاش ما پرهیز از انتخاب آثار سطحی بود.
تعداد آثار و فیلم‌سازان شهرستانی
وی با اشاره به گستردگی آثار اظهار کرد: امسال نزدیک به ۱۹۵۳ اثر در جشنواره ثبت‌نام کردند. از آثار بخش ملی، حدود ۷۳ درصد از شهرستان‌ها بودند که رقم قابل‌توجهی است. از ۵۷ شهر، ۱۳۶۶ فیلم دریافت کردیم. این نشان می‌دهد که جریان فیلم کوتاه در سراسر کشور فعال است.
پرداخت به موضوعات اجتماعی و حجاب
در پاسخ به پرسشی درباره آثار با موضوع حجاب، شعیبی گفت: در میان آثار ارسالی، تقریباً مسأله حجاب به‌طور مستقیم مطرح نشده بود. دو فیلم بودند که از نظر فنی خوب اما از نظر بیانی سطحی و دارای کلمات نامناسب نسبت به بانوان بودند، به همین دلیل حائز رأی لازم نشدند. فیلم کوتاه شأنی دارد که اجازه نمی‌دهد هر فیلمی صرفاً برای جلب توجه وارد جشنواره شود.
درباره حذف فیلم‌ها و داوری
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران با تاکید بر اینکه هیچ فیلمی را به عنوان دبیر حذف نکردم گفت: هیچ اثری را بر مبنای نظر شخصی به جشنواره اضافه نکردم. همه تصمیم‌ها بر پایه نظر هیئت انتخاب بوده است.
داوری عادلانه و جلوگیری از سلیقه شخصی
در پاسخ به پرسشی درباره جلوگیری از سلیقه شخصی داوران، شعیبی گفت: در ترکیب داوران از نام‌های باتجربه سینمای کوتاه استفاده کردیم. از جمله استاد خودم حمید نعمت‌الله. هدف ما تنوع دیدگاه و پرهیز از یک‌سونگری بود.
نقدهای اجتماعی و کیفیت فیلم‌ها
دبیر جشنواره درباره پرداخت به موضوعات انتقادی در آثار امسال گفت: موضوعات اجتماعی زمانی مؤثرند که زبان درام پیدا کنند، وگرنه به مقاله‌ای سطحی تبدیل می‌شوند. امسال شاهد رشد چشمگیر کیفیت آثار بودیم و فیلم‌سازان جوان جسارت خود را در قالب‌های هنرمندانه نشان داده‌اند.
مکان برگزاری و تعامل با ایران‌مال
در پاسخ به انتقادهایی درباره انتخاب ایران‌مال، شعیبی گفت: از همان ابتدا تعامل خوبی با خانم پیرکاری داشتیم و ایشان هیچ‌گاه نگفتند از پردیس ملت برویم. اگر سالن‌های مرکز شهر ظرفیت لازم داشتند، شاید انتخاب دیگری می‌کردیم. ایران‌مال امکانات مناسبی دارد و همکاری شهرداری نیز برای حمل‌ونقل مهمانان در جریان است.
بهروز شعیبی در پایان نشست گفت:
فیلم کوتاه عرصه‌ای برای تجربه و بیان است. جوانان امروز به آثار روز دنیا دسترسی بیشتری دارند و سلیقه‌شان تغییر کرده است. ما باید این تغییر را درک و از آن حمایت کنیم. هدف جشنواره حفظ کیفیت، تداوم ارتباط با فیلم‌سازان و رشد سینمای کوتاه ایران است.
